WSPÓŁCZESNA KULTURA, JEJ WYODRĘBNIENIE I SPECYFIKA
Doświadczenie wykazuje, że antropologiczne pojęcie kultury, upatrujące w niej zespół idei, wartości i wynikających z nich norm regulujących zachowania ludzkie we wszystkich przejawach życia społecznego, jest interesujące w dziedzinie teorii, lecz często nie dostosowane do potrzeb i celów nauki historycznej. W takim ujęciu trudno byłoby właściwie oddzielić historię kultury od historii tout court. Takie integralne ujęcie kultury zachowuje naturalnie swą przydatność przy omawianiu charakterystyki i dziejów wielkich cywilizacji historycznych i współczesnych (np. „kultura Zachodu”, „Zachód” jako zespół wartości cywilizacyjnych i kulturowych) albo społeczeństw narodowych (np. charakterystyka kultury polskiej jako podstawy społeczeństwa narodowego). Dla potrzeb historii niezbędne jest jednak także węższe pojęcie kultury, bardziej zgodne z zakresem tego pojęcia w języku codziennym. Można znów spierać się o to, jakie problemy mogą i powinny należeć z kolei do tego węższego zakresu i jakie mogą być logiczne podstawy odpowiedniego wyboru. W niniejszym referacie mamy na myśli w zasadzie tzw. kulturę duchową w możliwie szerokim znaczeniu, a więc kulturę intelektualną i artystyczną zarówno od strony twórczości, jak i odbioru. Dlatego interesują nas też instytucje realizujące zarówno stronę nadawczą, jak i odbiorczą tak pojętej kultury.